- Κάδιξ
- (ισπαν. Cάdiz, ορθή προφορά Κάντιθ). Πόλη (133.363 κάτ. το 2001) της νοτιοδυτικής Ισπανίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας (7.440 τ. χλμ., 1.116.491 κάτ. το 2001) στην Ανδαλουσία. Ιδρύθηκε από τους Φοίνικες πριν από το 1000 π.Χ. ως εμπορείο, υπήρξε ακμαία καρχηδονιακή πόλη και ύστερα ρωμαϊκή με την ονομασία Gades. Οι Έλληνες την ονόμαζαν Γάδειρα (βλ. λ.). Είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ισπανίας στον Ατλαντικό, με ζωηρή εμπορική κίνηση (εξάγονται κρασιά και άλλα αγροτικά προϊόντα και εισάγονται άνθρακας, σίδηρος και είδη διατροφής). Αποτελεί επίσης ένα από τα κυριότερα αλιευτικά και βιομηχανικά κέντρα της χώρας, ενώ διαθέτει και πολλά ναυπηγεία.
Η πόλη, που έχει χτιστεί κατά μήκος μιας λεπτής χερσονήσου, έχει κανονική τοπογραφική δομή (με στενούς αλλά ευθυγραμμισμένους δρόμους και με αλέες κατά μήκος της θάλασσας), η οποία καταλήγει προς Β στην περιοχή του λιμανιού. Τα παραδοσιακά σπίτια της είναι χαμηλά, ασπρισμένα και με ταράτσες. Από τα πιο αξιόλογα μνημεία του Κ. είναι οι προμαχώνες, που χρονολογούνται από τον 17o αι., το νοσοκομείο Σαν Χουάν ντε Ντιός (επίσης του 17ου αι.), τα φρούρια της Σάντα Καταλίνα και του Σαν Σεμπαστιάν, ο παλιός καθεδρικός ναός (13ος αι.) και ο νέος (18ος αι.), οι ναοί του Αγίου Δομίνικου και του Αγίου Φιλίππου Νέρι, το αρχαιολογικό μουσείο, με πλούσιες συλλογές αντικειμένων ιδίως της φοινικικής εποχής, το Πολιτιστικό Μουσείο και το Μουσείο Καλών Τεχνών.
Ιστιοπλοϊκά σκάφη στην εκκίνηση ιστιοδρομίας, στο Κάδιξ της Ισπανίας, τον Μάιο του 2000 (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.